Ιερουσαλήμ
Στις 5 Ιουνίου του 1967 το Ισραήλ πραγματοποιούσε εισβολή στη Γάζα, την αιγυπτιακή χερσόνησο του Σινά, τη Δ.Όχθη και τα συρικά υψίπεδα του Γκολάν σε έναν πόλεμο έξι ημερών που άλλαξε δραματικά την εικόνα της Μέσης Ανατολής και τη «στοιχειώνει» 40 χρόνια μετά... Η Διεθνής Αμνηστία υπογραμμίζει σε έκθεσή της για τις επιπτώσεις του Πολέμου των Έξι Ημερών ότι οι Παλαιστίνιοι έπειτα από 40 χρόνια κατοχής των εδαφών τους έχουν βυθιστεί στην απόγνωση και τη φτώχεια, ενώ το Ισραήλ έχει αποτύχει να εγγυηθεί την ασφάλεια του πληθυσμού του.
Επί 40 χρόνια η διεθνής κοινότητα έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει την ισραηλο-παλαιστινιακή διαμάχη. «Δεν μπορεί, δεν πρέπει, να περιμένει άλλα 40 χρόνια» τονίζει η Διεθνής Αμνηστία και καλεί το Ισραήλ να κατεδαφίσει τους οικισμούς και το τείχος στη Δυτική Όχθη, και τους Παλαιστίνιους να τερματίσουν τις επιθέσεις κατά ισραηλινών στόχων.
Από την έναρξη της τελευταίας βίαιας περιόδου, τον Σεπτέμβριο του 2000, περίπου 4,330 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην παλαιστινιακή πλευρά και 1.111 στην ισραηλινή. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά επιτακτικά από τη διεθνή κοινότητα να εγκαθιδρύσει μηχανισμούς επιτήρησης αμφότερων των πλευρών.
«Οι Παλαιστίνιοι είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους» δήλωσε ο Ισραηλινός αντιπρόεδρος Σιμόν Πέρες, σχολιάζοντας την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Τα τεράστια προβλήματα που προκάλεσε το τείχος ασφαλείας είναι συνέπειες της δεύτερης Ιντιφάντα και των λεωφορείων με τους Παλαιστίνιους καμικάζι που έρχονται από τη Δυτική Όχθη για να ανατιναχτούν στο Ισραήλ. Κάθε κράτος έχει καθήκον να προστατεύει τους πολίτες του» είπε αναφερόμενος στον φράκτη μήκους 650 χλμ που περιβάλλει τη Δυτική Όχθη.
5 Ιουνίου 1967...
5 Ιουνίου 1967...
Ο πόλεμος των «Έξι Ημερών» άλλαξε δραματικά την εικόνα της Μέσης Ανατολής, δίνοντας μία νέα διάσταση στο Παλαιστινικό πρόβλημα και στις σχέσεις του Ισραήλ με τις γειτονικές αραβικές χώρες, σε τέτοιο σημείο μάλιστα που Αραβες ιστορικοί να μιλούν για «το πρώτο καθοριστικό στάδιο στην ιστορία του σύγχρονου αραβικού κόσμου».
Στο διάστημα που προηγήθηκε του Πολέμου των Εξι Ημερών, η Αίγυπτος είχε αποκλείσει τα στενά του Τίραν, εμποδίζοντας τον εφοδιασμό του Ισραήλ από την Ερυθρά Θάλασσα. Τέσσερις Σύροι κομμάντος είχαν εντοπιστεί στο ισραηλινό έδαφος και ένοπλες παλαιστινιακές ομάδες είχαν ανατινάξει το σύστημα άρδευσης στο βόρειο Ισραήλ.
Στις 5 Ιουνίου 1967, στις 07.10 το πρωί, ο ισραηλινός στρατός περνούσε στην επίθεση. Σε μισή ώρα 200 βομβαρδιστικά αεροσκάφη είχαν απογειωθεί και τα άρματα μάχης κατευθύνονταν προς το συριακό και το αιγυπτιακό έδαφος.
Ο τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ Λεβί Εσκόλ σε μήνυμά του προς τον βασιλιά Χουσεΐν της Ιορδανίας δήλωνε: «Δεν θα αναλάβουμε δράση κατά της Ιορδανίας αν δεν μας επιτεθείτε». Λίγο μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, το Αμάν βομβάρδισε όμως την Ιερουσαλήμ και τα περίχωρα του Τελ Αβίβ, προκαλώντας -την τρίτη ημέρα του πολέμου- την επέμβαση του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη
Στις 10 Ιουνίου ο πόλεμος είχε τελειώσει. Η Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, η ανατολική Ιερουσαλήμ, τα υψίπεδα του Γκολάν, το όρος Ερμών που δεσπόζει της Συρίας και του Λιβάνου, η χερσόνησος του Σινά και η Λωρίδα της Γάζας ήταν υπό ισραηλινή κατοχή.
Ο αραβικός κόσμος βρέθηκε σε κατάσταση σοκ. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ είχε ηττηθεί, το ίδιο η Συρία και η Ιορδανία. Ηταν το τέλος του «παναραβισμού» και η εμφάνιση των πρώτων εστιών του ισλαμισμού, που χρόνια αργότερα θα αποτελέσει την εναλλακτική λύση στον αραβικό εθνικισμό σε πολλές χώρες της περιοχής.
Η γρήγορη νίκη έσπρωξε το Ισραήλ σε μια άνευ προηγουμένου ευφορία. «Ενίσχυσε την αίσθηση του ανίκητου και της επιστροφής στις ρίζες της εβραϊκής ιστορίας» θυμάται ο Ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Γκρέιλσάμερ. Οι εβραίοι ανακτούσαν τους Βιβλικούς άγιους τόπους: Το Τείχος των Δακρίων στην προσαρτημένη Ιερουσαλήμ, τα Σπήλαια των Πατριαρχών στη Χεβρώνα, τον τάφο του Ιωσήφ στη Ναμπλούς. Και με την πρόθεση να παραμείνουν εκεί.
Παρά την απόφαση 242 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσε την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τα κατεχόμενα εδάφη. Αγνοώντας τις αντιδράσεις των φιλειρηνιστών, όπως του φιλοσόφου Λεϊμπόβιτς που είχε προφητεύσει μία «καταστροφή» σε περίπτωση που θα συνεχιστεί η κατοχή.
Στο κλίμα αυτό της ευφορίας ξεκίνησε το κίνημα του εποικισμού τον Σεπτέμβριο του 1967 με τη δημιουργία του πρώτου οικισμού εβραίων εποίκων -του Κφαρ Ετζιόν στη Δυτική Οχθη, στο χώρο ενός κιμπούτζ που είχε εκκενωθεί στον πόλεμο του 1948.
Από τότε 260.000 εβραίοι έποικοι ζουν σε 150 οικισμούς στη Δυτική Όχθη. Τον Αύγουστο του 2005 απομακρύνθηκαν 8.000 έποικοι -κυρίως από τη Γάζα- με απόφαση του πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν, δίχως πάντως να εκτονωθεί η ένταση.
Μετά την τραυματική εμπειρία του πολέμου του Κιπούρ του 1973, που κατέληξε άσχημα για το Ισραήλ, οι Ισραηλινοί άρχισαν σιγά σιγά «να αισθάνονται το παλαιστινιακό πρόβλημα» λέει ο Ιλάν Γκρέιλσάμερ. «Και ο στρατός διαπίστωσε τα όρια της ισχύος του έναντι των γειτονικών αραβικών χωρών αλλά και του παλαιστινιακού πληθυσμού που άρχισε να απορρίπτει την κατοχή».
Έξι ημέρες μετά...
Την επομένη του Πολέμου των Εξι Ημερών άλλωστε, οι παλαιστινιακές ομάδες εξαπέλυσαν τις πρωτες επιθέσεις εναντίον των ισραηλινών δυνάμεων κατοχής στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Στη δεκαετία του 70 εκδηλώθηκαν οι πρώτες τρομοκρατικές επιχειρήσεις, αεροπειρατείες, επιθέσεις σε αεροδρόμια, συλλήψεις ομήρων, η αιματηρή επίθεση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972...
Ο αγώνας ενάντια στην κατοχή υπό την αιγίδα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης του Γιασέρ Αραφάτ κορυφώθηκε ως μαζικό κίνημα το 1987 με την πρώτη Ιντιφάντα. Οι Παλαιστίνιοι ήλπισαν ότι η κατοχή θα τελειώσει με τις συμφωνίες του Όσλο το 1993, καθώς απέσπασαν ένα καθεστώς αυτονομίας στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα αφότου ο Αραφάτ αποκήρυξε την «τρομοκρατία» και αναγνώρισε το δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ.
Πολύ γρήγορα όμως όλα αυτά αποδείχτηκαν ελπίδες φρούδες. Μετά τις συμφωνίες του Όσλο ο αριθμός των εβραίων εποίκων στα Παλαιστινιακά Εδάφη διπλασιάστηκε, χωρίς να υπολογίζουμε την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Η κατάσταση οξύνθηκε με την άνοδο του σκληρ οπυρηνικού Μπενιαμίν Νετανιάχου στην πρωθυπουργία το 1996 μετά από μιά σειρά επιθέσεων αυτοκτονίας.
Το 2000 εκδηλώθηκε η δεύτερη Ιντιφάντα με πρωταγωνιστές αυτή τη φορά τις ισλαμικές παλαιστινιακές οργανώσεις.
